Thất bại tan nát 0-3 trước Na Uy ở vòng loại World Cup 2026 mới đây như đòn chí mạng giáng vào một nhiệm kỳ vốn đã nhiều tranh cãi. Sau EURO 2024 đáng quên, giờ đây người ta buộc phải tự hỏi: Spalletti có còn phù hợp với ĐT Italia?
Một cú ngã phơi bày mọi điểm yếu
Trận thua tại Oslo không chỉ là kết quả tồi, mà còn là màn trình diễn kém cỏi toàn diện. Italia chơi như thể không hề bước ra sân. Không tổ chức, không sức sống, không kháng cự. Đó là phiên bản nhợt nhạt đến khó tin của nhà vô địch EURO 2020. Và đau đớn thay, đây không còn là một tai nạn đơn lẻ nữa.
Chuyện này từng xảy ra ở EURO 2024, nơi Azzurri bị Thụy Sĩ đánh bại tâm phục khẩu phục tại vòng 1/8. Nó tiếp tục lặp lại ở Nations League 2024/25, với những trận thua bạc nhược trước Pháp và Đức. Và nay, đến vòng loại World Cup, vấn đề không hề thuyên giảm. Tất cả chỉ ra một điều: hệ thống đang rạn vỡ từ bên trong.
Spalletti, người từng làm nên Napoli kỳ diệu vô địch Serie A 2022/23, nay bất lực trước một tập thể đầy rối ren. Ông thay đổi sơ đồ, thử nghiệm nhân sự, nhưng vẫn không thể tìm ra chìa khóa. Trước Na Uy, Spalletti xoay tua hai cánh, đưa Zappacosta & Udogie vào thay Cambiaso & Dimarco, song hiệu quả vẫn bằng 0. Tuyển Ý chỉ có một cú dứt điểm trúng đích, và nó cũng yếu ớt như chính lối chơi của đội bóng.
Lạc lõng và sai nhịp
Spalletti từng là một nhà cách tân chiến thuật. Từ Roma, Inter đến Napoli, ông luôn mang đến những ý tưởng mới, biến hóa lối chơi và làm sống dậy sự nghiệp của không ít cầu thủ. Nhưng ở ĐTQG, nơi thời gian tập trung hạn chế và khó áp đặt triết lý một cách triệt để, những sở trường ấy dường như đã trở thành điểm yếu.
Cựu HLV Napoli từng thừa nhận ông “đã nhồi nhét quá nhiều vào đầu các cầu thủ” tại EURO 2024. Nhưng vấn đề nằm ở chỗ: ông không thay đổi được gì sau đó. Những thay đổi về hệ thống: lúc đá 3-5-2, khi lại chuyển sang 4-3-3, chỉ khiến các cầu thủ thêm hoang mang. Những quy tắc, “mật mã” chiến thuật mà Spalletti yêu cầu không dễ tiếp thu trong môi trường ĐTQG, nơi cầu thủ chỉ làm việc với HLV vài tuần mỗi năm.
Sự thiếu nhất quán đó dẫn đến những khởi đầu trận đấu yếu ớt. Từ trận cuối vòng bảng Nations League gặp Pháp, đến các trận gần đây, Azzurri luôn nhập cuộc tệ hại. Khi bị dẫn trước, họ không biết cách phản kháng. Đã không còn thấy lửa chiến đấu, cũng chẳng còn dấu ấn chiến thuật rõ ràng. Một đội bóng không thể hiện được tinh thần hay tổ chức. Đó là điều đáng báo động.
Những lựa chọn khó hiểu
Spalletti còn khiến giới chuyên môn và người hâm mộ hoang mang bởi những quyết định nhân sự đầy cảm tính. Những cầu thủ chơi nổi bật ở CLB như Zaccagni, Politano không được triệu tập, trong khi Daniel Maldini, người gần như không thi đấu tại Atalanta, lại có tên. Orsolini chỉ được vào sân ở cuối trận gặp Na Uy nhưng lập tức tạo được khác biệt, càng khiến các lựa chọn ban đầu của ông bị nghi ngờ.
Câu chuyện Acerbi là ví dụ điển hình cho sự thiếu kế hoạch dài hạn. Ban đầu bị loại vì tuổi tác, rồi lại được triệu tập chỉ để cầu thủ này… từ chối vì tự ái. Một ĐTQG cần một bộ khung ổn định, một định hướng rõ ràng. Spalletti thì ngược lại, đang tỏ ra mông lung và cảm tính.
Trách nhiệm chỉ là của Spalletti?
Tất nhiên, không thể đổ mọi lỗi lầm lên vai HLV. Thế hệ cầu thủ hiện tại của Italia không còn những Pirlo, Totti hay Baggio để kéo đội bóng vượt khó. Những Barella, Tonali, Bastoni hay Donnarumma là những cái tên tốt, nhưng không ai trong số họ đủ sức đóng vai đầu tàu. Thiếu cá nhân xuất chúng là vấn đề thực sự.
Tuy nhiên, đó cũng là lúc vai trò chiến lược gia cần được thể hiện. Nếu đã không có "vàng", thì người thợ cần biết cách "đánh đá". Nhưng điều đó chưa từng xảy ra dưới thời Spalletti. Ông không truyền được cảm hứng, không khơi dậy được cá tính. Lối chơi không biến hóa như ở Napoli, hàng thủ lỏng lẻo, hàng công vô hại. Tất cả tạo nên một Azzurri nhạt nhòa và dễ bị tổn thương.
Hết thời gian để lạc lối
Sau trận thua Na Uy, Spalletti có buổi họp kín với chủ tịch LĐBĐ Gabriele Gravina. Ông thừa nhận: “Tôi có rất nhiều câu hỏi cần giải đáp”. Nhưng bóng đá không có chỗ cho sự do dự. Italia sắp gặp Moldova, và nếu tiếp tục không thắng, hành trình đến Mỹ vào năm 2026 sẽ ngày một xa vời.
Nhận định bóng đá Italia vs Moldova, 01h45 ngày 10/6: Italia không thắng thì nguy to
Với thể thức chỉ đội nhất bảng giành vé trực tiếp, Italia đã thất thế. Suất play-off từng là phương án dự phòng, giờ trở thành cứu cánh. Spalletti không còn nhiều thời gian để thử nghiệm, phân trần hay sửa sai. Ông hoặc sẽ phải lập tức thay đổi, hoặc sẽ bị thay thế.
Đến lúc phải lựa chọn
Vậy Spalletti có còn xứng đáng dẫn dắt tuyển Ý? Không ai dám khẳng định chắc chắn. Ông vẫn là một HLV tài năng, giàu kinh nghiệm. Nhưng rõ ràng, giữa ông và tập thể Azzurri hiện tại có một khoảng cách về nhịp điệu, về cảm hứng và niềm tin. Có thể ông là người giỏi, nhưng chưa chắc là người phù hợp.
Một cuộc chia tay không phải lúc nào cũng là thất bại. Đôi khi, đó là cách để cả hai bên tìm lại chính mình. Với Spalletti và Italia, khoảnh khắc quyết định ấy có lẽ đã đến gần hơn bao giờ hết. Trước khi quá muộn.
Pioli hay Ranieri thay Spalletti?
Hai ứng viên hàng đầu thay thế Spalletti là Stefano Pioli và Claudio Ranieri, với Pioli đang chiếm ưu thế vì sẵn sàng rời Al Nassr (Saudi Arabia). Ranieri, hiện là thành viên trong BLĐ Roma, cũng là một phương án nhưng có thể gây căng thẳng với CLB thủ đô. Liên đoàn giờ cần một "người chữa cháy" hơn là một kiến trúc sư dài hạn để cứu vãn hy vọng dự World Cup.
Đăng ký nhận tin tức từ Tạp chí Bóng đá
