Arteta sẽ hành quân đến Anfield vào Chủ nhật với tâm lý nặng nề, khi niềm tin của các cổ động viên Arsenal đang dần biến thành sự nghi ngờ. Sau một mùa giải trắng tay nữa, chỉ còn một con đường duy nhất để đảo ngược tình thế: mùa tới phải là mùa giải thành công nhất của Arsenal trong vòng 22 năm, nếu không, triều đại của Arteta sẽ chỉ được nhớ đến như một thời kỳ tái thiết, chứ không phải là vinh quang.
Các nền móng đã được xây dựng. Arsenal giờ là một thế lực tại Premier League và Champions League, đã đến rất gần với thành công. Dù vậy, sự chờ đợi cũng chỉ có giới hạn, và thành quả với những chiếc cúp là điều bắt buộc.
Khi một đội bóng đang tiến bộ rõ rệt như Arsenal từ năm 2020, các HLV thường nói nhiều về "hành trình" mà họ đang cùng nhau trải qua. Vấn đề là Arsenal hiện đang bước vào năm thứ 5 không danh hiệu dưới thời Arteta, và dù đã "tham quan" mọi đấu trường lớn ở châu Âu, họ vẫn chưa thể chạm đích.
Một trong những dấu hiệu cho thấy một HLV đang chịu áp lực là khi các cuộc phỏng vấn bắt đầu thiên về việc tự bảo vệ công việc đã làm, thay vì tập trung vào hiện tại hoặc định hướng tương lai. Một số phát biểu gần đây của Arteta đã đi theo chiều hướng đó, khiến ông đôi khi giống một fan mạng xã hội hơn là một HLV, thường xuyên than phiền về chấn thương lẫn các quyết định của trọng tài.
Lời phát biểu rằng Arsenal xứng đáng đánh bại PSG ở bán kết Champions League khiến Arteta trở thành đối tượng bị chế giễu. Thực tế, đội bóng của Luis Enrique đã chơi xuất sắc hơn hẳn ở cả hai lượt trận, và là tập thể ấn tượng nhất của giải đấu năm nay. Ngoài ra, việc Arteta so sánh phong độ vô địch của Liverpool với hai mùa về nhì của Arsenal (2023 và 2024) ngay trước cuộc đối đầu với tân vương cũng không phải lựa chọn khôn ngoan.
Nếu Liverpool thắng 3 trận còn lại, họ sẽ kết thúc mùa giải với 91 điểm - nhiều hơn bất kỳ đội Arsenal nào trong lịch sử. Vậy nên khi Arteta nhận xét Arne Slot đăng quang với số điểm thấp hơn Arsenal trong 35 trận, ông đã tự khiến mình trở thành trò cười. Thực tế, Arsenal cũng có 80 điểm ở thời điểm này mùa trước, và 81 điểm mùa trước nữa - đều đủ để đứng nhì như hiện tại.
Nếu Arteta nói những điều này trong phòng thay đồ để động viên học trò thì có thể hiểu được. "Bóng đá là một sự dối trá" - là câu mà Rafa Benitez từng dùng, bởi đôi khi vũ khí tâm lý là cách duy nhất để giúp cầu thủ tin họ đủ giỏi và đang đi đúng hướng. Arteta và các học trò có quyền cảm thấy rằng chỉ một vài chi tiết nhỏ trong 3 năm qua đã khiến mọi thứ thay đổi.
Cũng hợp lý khi nói Arteta là HLV đúng đắn cho Arsenal song lại xuất hiện sai thời điểm. Mùa trước ông phải đối đầu với một Man City giành "cú ăn ba". Ở nhiều thời đại khác, chuỗi 14 chiến thắng trong 16 vòng cuối mùa đã đủ để Arsenal vô địch.
Jurgen Klopp cũng từng trải qua cảm giác đó: Liverpool của ông là đội bóng vĩ đại trong lịch sử CLB, nhưng lại phải cạnh tranh với Pep Guardiola - một trong những HLV vĩ đại nhất mọi thời. Có nhiều lý do để tin rằng, với một vài bản hợp đồng đúng đắn và điều kiện thuận lợi, Arsenal của Arteta có thể bước lên nấc thang cuối cùng. Nhưng thực tế nghiệt ngã là: bóng đá là môn thể thao của kết quả, không phải của "những hoàn cảnh giảm nhẹ". Dù có lý do chính đáng, mọi lời giải thích cho sự thất bại đều bị coi là ngụy biện.
Cựu danh thủ Jamie Carragher cho biết: "Tôi từng chơi cho Liverpool trong giai đoạn 2001 đến 2009. Chúng tôi vô địch mọi giải lớn trừ Premier League, hai lần về nhì, và thường xuyên vào chung kết. Nhưng suốt ngày tôi vẫn thấy người ta nói: "Các anh đâu có vô địch quốc nội". Không ai quan tâm chúng tôi phải đối đầu với Sir Alex, Arsenal bất bại, hay Chelsea được Abramovich rót tiền. Không vô địch là hết chuyện".
Một đội bóng có thể có hàng trăm lý do chính đáng cho việc hụt bước - từ chấn thương, lịch thi đấu cho đến trọng tài, nhưng không ai ngoài cuộc quan tâm. Chẳng hạn, chấn thương của Rodri ở trận Man City gặp Arsenal hồi tháng 9 - sự vắng mặt làm thay đổi cả mùa giải - có thể là bước ngoặt. Nhưng chẳng ai nhớ điều đó khi nhìn lại cả mùa giải.
Như mùa 1997/98, Roy Keane chấn thương đầu mùa và vắng mặt 29 trận còn Arsenal vô địch với 1 điểm nhiều hơn MU. Hay mùa 1988/89, Alan Hansen chỉ chơi 6 trận vì chấn thương, và Liverpool mất chức vô địch vào tay Arsenal đúng ở phút cuối mùa giải. Những điều đó chỉ còn trong ký ức của những cổ động viên trung thành, chứ không ghi dấu trong sử sách.
Mùa giải năm nay của Arsenal thậm chí không tạo được cuộc đua sát nút, khiến mọi lời than vãn về "điều gì có thể đã xảy ra" nghe như là… ảo tưởng. Lý do mà Arsenal là đội xếp hàng vỗ tay cho Liverpool, chứ không phải ngược lại, là vì họ chưa hoàn chỉnh. Pháo thủ là đội đá pressing tốt nhất giải, song lại thiếu tính sáng tạo trong việc tạo cơ hội và ghi bàn.
Vấn đề không đơn giản là "thiếu một trung phong ghi bàn". Liverpool hay PSG cũng không sở hữu mẫu tiền đạo đó, nhưng vẫn tạo ra vô số cơ hội. Trong khi ấy, Arsenal chỉ ghi nhiều hơn Tottenham đúng một bàn tại Premier League. Vậy thì làm sao mơ tới những danh hiệu lớn?
Đó là điểm Arteta sẽ phải cải thiện trong mùa hè này. Việc ông nhắm đến Martin Zubimendi cho thấy mong muốn bổ sung chất sáng tạo, giúp Arsenal bớt cứng nhắc và có lại phần uyển chuyển đã mất trong 18 tháng qua. Nói rằng đây là kỳ chuyển nhượng cuối cùng của Arteta thì nghe có vẻ nặng nề, nhưng cũng không sai. Ông vẫn còn rất nhiều sự tín nhiệm trong nội bộ cùng sự ủng hộ từ ban lãnh đạo, song mọi thiện cảm vì "tái thiết một Arsenal giàu tiềm năng" đã cạn dần.
Mùa tới, Arteta buộc phải giành danh hiệu. Nếu không, di sản của ông sẽ chỉ là người xây móng - để kẻ kế nhiệm tới hoàn thiện phần còn lại.
Đăng ký nhận tin tức từ Tạp chí Bóng đá
